Crosby Howard Wheeler, 19. yüzyıl sonunda ABD’den Türkiye’ye, Elazığ-Harput bölgesine İsa Mesih’i ve Müjde’yi tanıtmak için geldi. Wheeler, çalışmalarıyla bölgedeki Hristiyanların dini hayatın canlanmasına katkıda bulundu. Ayrıca bölgenin kültür tarihinde büyük etkileri olan, Fırat Koleji (Euphrates College) adlı eğitim kurumunun kurulmasına da öncülük eden Wheeler, Harput’taki öncü çalışmalarını, misyonerlik anlayışını, bölge halkının 1850’li yıllardaki yaşam koşullarını anlatan bir kaynak esere de imza attı: Fırat’ta 10 Yıl: Harput Hatırlaları. 
Bu önemli eser Çeviribilim Yayınları tarafından Türkçeye kazandırıldı. Kitap ilk kez ABD’de 1868’de İngilizce olarak yayımlanmış. Birçok akademik çalışmada da kaynak olarak anılan bu eseri Elazığ doğumlu araştırmacı Ali Baylar yayıma hazırladı. Kitaba ek olarak kolejin o dönemde yayınladığı kataloglara da yer verildi. Baylar, “Harput şimdilerde bir mezarlık şehir gibi görünüyor olabilir fakat altında büyük bir tarihi birikimi bulunan bu şehrin daha keşfedilmeyi bekleyen bir sürü hazinesi bulunuyor” diyor.
Kitabın künyesi:
Fırat’ta 10 Yıl: Harput Hatıraları
Crosby H. Wheeler
Çeviri: Ali Baylar
Çeviribilim Yayınları
288 sayfa.