Urfa’da Kale Eteği Projesi kapsamında yapılan arkeolojik kazılarda Kral 5. Abgar’ın akrabalarına ait mezar kalıntıları bulundu. yaklaşık 45 dönümlük arazide yapılan kazılarda başka mezarlarında da olabileceği belirtiliyor.
Şanlıurfa’da Kale Eteği Projesi kapsamında çalışan arkeologlar, Abgar efsanesinde, ilk Hristiyan kral olduğu belirtilen 5. Abgar Ukkama’nın akrabasına ait mezar buldular.
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülen Kale Eteği Projesi çalışmalarında yeni kaya mezarları ve mozaikler bulunduğu bildirildi.
Belediyeden yapılan yazılı açıklamada, çalışmaların sürdüğü 45 dönümlük arazide arkeologların çalışma yürüttüğü kaydedildi.
Çalışmalar kapsamında bugüne kadar 80’e yakın kaya mezarının restorasyonunun gerçekleştirildiği ifade edilen açıklamada şöyle denildi:
“Çalışmaların sürdüğü alanda son olarak yeni bir kaya mezarı ve mozaikler bulundu. Urfa Kalesi tepe yamacının en üst bölümünde bulunan ve diğer kaya mezarlarına nazaran daha büyük olan yeni mezarın Kral Abgar’ın ailesinin önde gelenlerinden birine ait olduğu tahmin ediliyor. Kesin olmayan bilgilere göre, ailenin önde gelenlerinden birinin ve iki taraflı 10 yakınının yer aldığı yeni kaya mezarının bulunması heyecanla karşılandı.
Öte yandan alanda çalışmalarını sürdüren arkeologlar aynı alandaki başka bir kaya mezarda ise taban mozaiğine rastladı. Proje çerçevesinde rastlanan 5. mezarda ise Süryanice yazıtlar ve ince işlemeler dikkat çekti.”
Kral 5. Abgar Ukkama’nın ilk Hristiyan kral olduğu ifade ediliyor. Edessa Bölgesi yani Urfa’yı da içine alan bölgede milattan önce hükmetmeye başlayan Kral 5. Abgar, İsa Mesih’in müjdesini duyduktan sonra Hristiyanlığı kabul ettiği ve kendi halkına da benimsettiği kaydediliyor. Bu konu ile ilgili efsane şöyledir: “Edessa Kralı 5. Abgar Ukkama, o sıralar cüzzam hastalığına yakalanır ve bundan dolayı oldukça ızdırap çeker. Kral, İsa Mesih’in hastaları iyileştirdiğini duyar, ancak çok hasta olduğu için bizzat Kudüs’e gidemez. Hannan adındaki bir kuryesini, ona inandığını ve öğretisini öğrenmek istediğini belirten bir mektupla İsa Mesih’e gönderir ve onu Urfa’ya davet eder. Bu kurye aynı zamanda becerikli bir ressamdır. Hannan, İsa Mesih’e götürdüğü mektubu sunduktan sonra yüksek bir yere çıkararak onun portresini yapmayı dener, ancak bir türlü başarılı olamaz. Bunu sezen İsa Mesih, yüzünü yıkar ve kendisine uzatılan bir mendille yüzünü silip Hannan’a verir. İsa Mesih’in yüzünün resmi, mendile çıkar. Hannan bir mektupla birlikte bu mendili de alarak Edessa’ya döner. Mektupta şöyle yazmaktadır:
“Ne mutlu sana Abgar ve Edessa adındaki kentine! Ne mutlu beni görmeden bana inanmış olan sana! Çünkü sana devamlı sağlıklılık bahşedilecektir. Senin yanına gelmem hususunda bana yazdıklarına gelince; bilesin ki, görevlendirilmiş olduğum herşeyi burada tamamlamak ve bu işi bitirdikten sonra beni göndermiş olana, Baba’ya dönmem gereklidir. Sana ızdıraplarını (hastalıklarını) iyileştirmek; sana ve seninle beraber olanlara ebedi yaşam ve barış bahşetmek, ayrıca senin kentine dünyanın sonuna kadar düşmanlar tarafından boyun eğdirilmemeyi sağlamak üzere havarilerimden birisini, Thomas da denilen Adday’ı göndereceğim.”
Bu mektubun Yunancası Urfa’da antik çağdan kalma bir mağaranın girişi üzerine kazınmıştır. Mağara ve mektuptan herhangi bir kalıntı maalesef günümüze ulaşmamıştır.
Edessa Kralı 5. Abgar, İsa Mesih’im portresinin gözüktüğü kutsal mendil (Hagion Mandylion) sayesinde sağlığına kavuşur ve daha sonra bu mendili bir tahtaya gerdirerek kentin giriş kapısında bir niş içine koydurur. Bu kutsal mendil, yüzyıllarca Hristiyan sanatında, Ortaçağ’da önemli ve büyük bir rol oynamıştır.
