Protestan Kiliseler Derneği tarafından 20.02.2019 tarihinde, ‘2018 Hak İhlalleri İzleme Raporu’ yayımlandı. 2007 yılından itibaren Türkiye’deki Protestan toplumunun durumunu ortaya koyan 9 sayfalık raporda, yıllardır süregelen birçok konu başlıklar halinde ele alındı.
Protestan Kiliseler Derneği tarafından yayınlanan raporda ‘Nefret Suçları, Söylemleri, Sözlü ve Fiziksel Saldırılar’, ‘İbadet Yerleriyle İlgili Sorunlar’, ‘Dini Yayma Hakkı’, ‘Eğitimde Karşılaşılan Problemler ve Zorunlu Din Dersi’, ‘Din Görevlisi Yetiştirememe ve Yabancı Uyruklu Protestanların Sorunları’, ‘Andrew Brunson Davası’, ‘Tüzel Kişilik/Örgütlenme Hakkı’, ‘İnancı Açıklama Zorunluluğu’, ‘Ayrımcılık’, ‘Basın ve Nefret Söylemi’ gibi başlıklar altında bilgi verildikten sonra ‘Tavsiyeler’ başlığı altında ise mevcut durumun düzeltilmesi adına önermeler yer alıyor.
‘Andrew Brunson Davası’ ise raporda en çok dikkat çeken başlıklardan biri oldu. Söz konusu başlıkta Diriliş Kilisesi Pastör’ü Andrew Brunson’un tutukluluk ve dava süreci ele alındı.
Raporun ikinci sayfasında yer alan ‘Arka Plan, Giriş ve Özet’ başlığının altında, Protestan Kiliseler Derneği/Birliği hakkında temel bilgilere ve bazı başlıkların özetine yer verildi.
‘Nefret Suçları, Söylemleri, Sözlü ve Fiziksel Saldırlar’ başlığı altında, Diyarbakır Kilisesi Pastör’ü Ahmet Güvener’e yönelik telefon üzerinden yapılan küfür ve hakaret, Mardin Protestan Kilisesi’ni gösteren tabelaların kırılması ve 2018 Noel döneminde yapılan karşıt kampanyalara yer verildi.
‘İbadet Yerleriyle İlgili Sorunlar’ başlığı altında ise, inanç özgürlüğünün önemli bir parçası olan ibadet yeri kurma gibi sorunların 2018 yılında da Protestan toplumu için devam eden bir sorun olduğuna dikkat çekildi. Ayrıca 150’nin üzerindeki Protestan kilisesinin, büyük çoğunluğu tarihi bina olmak üzere toplamda 10 resmi kilise binasına sahip olduğu belirtildi.
‘Eğitimde Karşılaşılan Problemler ve Zorunlu Din Dersi’ başlığın altında, 2018 yılında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (DKAB) ile ilgili ve muafiyet hakkı ile ilgili herhangi olumsuz bir durum bildirilmediğine yer verildi.
‘Din Görevlisi Yetiştirememe ve Yabancı Uyruklu Protestanların Sorunları’ başlığı altında ise, 2018 yılında, Türkiye’deki mevcut yasalar, Hristiyan din görevlisi yetiştirilmesine veya herhangi bir şekilde dini topluluk üyelerinin eğitilmesi amacıyla dinsel eğitim verecek okullar açılmasına olanak vermediğine dikkat çekildi. Ayrıca yabancı uyruklu din adamlarına ve topluluk üyelerine karşı sınır dışı edilme, Türkiye’ye girişe izin verilmeme ve oturum izni veya vize vermeme vakalarına belirtildi.
‘Andrew Brunson Davası’ başlığı altında, Pastör Brunson davasının Protestan toplumu açısından büyük üzüntü ve endişe ile takip edilmesi ve yaklaşık 25 yıl ülkemizde yaşayan hiçbir suç kaydı olmayan, yasadışı hiçbir faaliyet içinde bulunmayan, bütün hayatı ve faaliyetleri kilise çevresinde geçmiş birinin böyle büyük suçlamalar ve yalancı tanık iddiaları ile uzun süre tutuklu kalması Protestan toplumunu şoke etmesine yer verildi.
‘Tüzel Kişilik/Örgütlenme Hakkı’ başlığı altında ise, Tüzel Kişilik sorunu Türkiye’deki özellikle azınlık gruplar olmakla birlikte tüm dini grupların sorunu olduğu hatırlatıldı. Protestan toplumunun ağırlıklı olarak bu sorunu dernekler kurarak veya kurulu bir derneğin temsilciliğini alarak çözmeye çalışmaya devam ettiğine dikkat çekildi.
‘İnancı Açıklama Zorunluluğu’ başlığı altında, 2017 yılında dağıtılmaya başlanan yeni kimliklerde, din hanesinin kimliğin görünen bölümünde değil de çip içinde olması bu riski azaltacağından çok olumlu bir adım olarak değerlendirildi. Ancak din hanesinin kayıtlardan tamamen kaldırılmasına vurgu yapıldı.
‘Basın ve Nefret Söylemi’ başlığı altında ise, 2018 yılında kiliseler ve üyelerine karşı özellikle Pastör Andrew Brunson davası üzerinden nefret söylemleri içeren yayınlarda büyük artış görüldüğü açıklandı. Bu yayınların 2007 yılında yaşanan Malatya Zirve Yayınevi Katliamı öncesi yayınlara benzediği için Protestan toplumunda ve özellikle adı geçen topluluklarda ve kişilerde ciddi bir endişeye neden olduğuna dikkat çekildi. Ulusal ve yerel yayınlarda birçok kilise ya da kişinin resimlerinin yayınlanması, yalancı gizli tanık iddialarının gerçekmiş gibi kamuoyuna sunulması, anayasal bir hak olan düzeltme ve cevap hakkının bu yayın organlarında kullanımına izin verilmemesi veya ortam yaratılmaması adı geçen kilise ve kişilerde ciddi endişelere neden olduğunun altı çizildi.
‘Diyalog’ başlığı altında, 2018 yılında da Hükümet tarafından veya resmi kurumlar tarafından düzenlenen dini grupların davet edildiği toplantılara Protestan toplumu/kilise temsilcileri davet edilmemesi hatırlatıldı. Tüm bunlara karşın Protestan toplumunun başta Hükümet, TBMM ve belediyeler olmak üzere tüm kamu kurumları ile ilişkilerin gelişmesine önem vermeye devam ettiği belirtildi.
Son olarak ‘Tavsiyeler’ başlığı altında ise, raporda yer alan süregelen durumların düzeltilmesi için düşünce, görüş ve öneriler sunuldu. (TEK)
Raporun Tamamı:
