İsrailli ve Amerikalı arkeologlardan oluşan bir ekip, Celile Denizi yakınlarındaki asırlık bir bazilika üzerinde 1500 yıllık bir yazıtı ortaya çıkardı.
Grekçe ‘Konstantin, Mesih’in hizmetkârı’ ifadesiyle Hristiyanlığı kabul eden dördüncü yüzyıl Roma imparatoruna atıfta bulunulmaktadır. Arkeologlar, ‘göksel elçilerin önderi ve başı’ ifadesiyle ise Petrus’a atıfta bulunulduğuna inanıyor. Bu ifadenin Bizans dönemindeki Hristiyan yazarlar tarafından elçi Petrus’a atıfta bulunmak için kullanıldığı belirtildi.
Keşif, İsrail’deki Kinneret Koleji ve New York’taki Nyack Koleji tarafından yönetildi. Geçen yıl, aynı ekip, aynı bölgede Petrus ve kardeşi Andreas’ın evlerinin üzerine inşa edildiğine inanılan ‘Havarilerin Kilisesini’ bulduklarını açıkladı. Kazının akademik direktörü Steven Notley, ‘‘Bu keşif, Petrus’un bazilika ile özel bir ilişkisi olduğuna dair en güçlü kanıttır. Bizans dönemindeki Hristiyan geleneği, Petrus’un evinin günümüzde sanıldığı gibi Kefernahum’da değil Beytsayda’da olduğuna yönelikti’’ dedi.
Kilisedeki mozaik zeminin bir parçası olan yazıt, Leah Di Segni (Hebrew Üniversitesi) ve Yaakov Aşkenazi (Kinneret Koleji) tarafından tercüme edildi. Mozaik, çiçek desenleri ile dekore edilmiştir. Bazilika, Celile Denizi’nde, El Araj/Beit haBek bölgesinde yer almaktadır. Ekip, yerin İncil’deki Beytsayda köyü olduğuna inanıyor. Kazının arkeolojik direktörü Mordechai Aviam, ‘‘Kazının amaçlarından biri, Beytsayda’nın tanımlanmasında daha iyi bir aday önermemize izin verecek birinci yüzyıldan kalma bir katman olup olmadığını kontrol etmekti. Bu döneme ait önemli kalıntılar bulmakla kalmadık, aynı zamanda kiliseyi ve çevresindeki manastırı da keşfettik’’ dedi.
Eichstätt episkoposu Willibald’ın seyahatleri hakkında sekizinci yüzyıldan kalma bir kitap bölge hakkında şu ifadelerde bulunuyor: ‘‘Petrus ve Andreas’ın bulunduğu yer olan Beytsayda’ya gittiler. Burada evlerinin bulunduğu yerde bir kilise var. O gece orada kaldılar ve ertesi sabah, İsa Mesih’in kötü ruhları azarladığı ve domuz sürüsüne girmelerine izin verdiği Gerasalılar’ın memleketine gittiler.’’ (CHL)
