Vaazların, kiliselerdeki farklı gelenekler arasındaki ibadetin ayırt edici bir unsurudur. Pew Araştırma Merkezi’nin 28 Ocak tarihli raporunda, Hristiyan topluluklardaki vaazların, ibadetin önemli bir unsuru olarak kabul edildiği, ancak vaazlardan memnuniyet durumunun karışık olduğuna değinildi.
Pew Çalışma Raporları, vaazların uzunluğu ve içeriğinin yanı sıra, cemaatin vaazlardan memnuniyeti konusunda da farklılıklar olduğunu belirtti. 6.364 ABD’li yetişkinin görüş belirttiği 2019 anketinde, kilise ibadetlerine katılanların yüzde 90’ı, yılda en az birkaç kez dinledikleri vaazdan memnun kaldıklarını belirtti. Pew, Protestanların Katoliklere kıyasla daha memnun olduğuna değindi.
Evanjelistlerin yüzde 61’i vaazlardan memnun olduklarını, sadece yüzde 32’si memnuniyetlerinin az olduğunu belirtti. Katolik, Anglikan, Lutheran ve Doğu Ortodoks Kiliseleri’nden katılanların yaklaşık yüzde 32’si vaazlardan çok memnun olduklarını dile getirdi.
Katoliklerin yaklaşık yüzde 52’si, biraz memnun olduklarını belirtti. Protestanların yüzde 7’si, Katoliklerin ise yüzde 15’i ise, hiç memnun olmadıklarını söyledi. Pew, ‘‘2019 anketindeki bu farklılığın nedeni tam olarak açık değil’’ dedi.
Pew, memnuniyetin Hristiyan gruplar arasında vaazların uzunluğu ve içeriğinin farklılığı nedeniyle değişebileceğini söyledi. 7 Nisan-1 Haziran 2019 tarihleri arasında 6.413 ABD kilisesinin paylaştığı vaazlar hakkında açıklama yapan Pew, ‘‘Çalışma sonuçları tüm ABD kiliselerini temsil etmiyor. Vaazlarını paylaşan cemaatler genellikle daha büyük ve kentsel olma eğiliminde. Bu kiliseler bile tüm vaazlarını paylaşmayabiliyor’’ dedi.
Pew raporu, Katolik vaazlarının ortalama 14 dakika ile en kısa vaazlar olduğunu belirtirken, en uzun vaazlar ortalama 54 dakika ile Afro-Amerikan kiliselerde verildiğini gösteriyor. Evangelistlerin 35 dakika, Protestanların vaazları ise ortalama 25 dakika sürüyor.
Pew, ayrıca vaazlarda kullanılan çeşitli kelimelerin ve ifadelerin kullanılma sıklığına bakarken, aynı zamanda vaazlar sırasında Kutsal Kitap’tan ne sıklıkla alıntı yapıldığını da inceledi.
Katolik kiliselerinde ibadetin önemli unsurlarında biri olan ‘Efkaristiya’ kelimesinin kullanımı, diğer kiliselere kıyasla 15 kat fazlayken, Protestan vaazlarında ‘ebedi cehennem’ ve ‘sonsuz ateş’ gibi kelimelerin kullanım sıklığı göze çarpıyor.
Kutsal Kitap’tan alıntı yapma sıklığında ise yüzde 97 ile Evangelistler lider durumda. Bunu yüzde 94 ile Afro-Amerikan kiliseler, yüzde 88 ile Protestan kiliseler ve yüzde 73 ile Katolik kiliseler izlemektedir. (CHL)
