Türkiye Ermeni Katolik Başepiskoposu Levon Zekiyan tarafından verilen, dört haftalık İnanç Bildirgesi başlıklı sunumun ilki yapıldı. Sunumda inanç bildirgelerinin tarihinden ve özelliklerinden, Hristiyanlığın yanı sıra diğer inançlardaki inanç bildirgelerinden bahseden Zekiyan, Hristiyan inanç bildirgelerinin ortak özelliklerini anlattı.
“İNANÇ BİLDİRGELERİ İBADETİN ÖNEMLİ BİR PARÇASI”
Türkiye Ermeni Katolik Başepiskoposu tarafından düzenlenen Dini ve Kültürel Etkinlikler kapsamında dört hafta sürecek seminerlerin ilki 12Aralık Akşamı Surp Agop Vakfı Lokali Toplantı salonunda yapıldı. Başepiskopos Zekiyan, salonu dolduran dinleyicilere ilk oturumda İnanç Bildirgeleri’ningenel özellikleri ve tarihinden bahsetti. Yaklaşık bir saat süren Türkçe ve Ermenice olarak yapılan sunumun ardından dinleyicilerin sorularını yanıtlayan Zekiyan, diğer üç oturum hakkında da ön bilgi verdi.
Türkiye Ermeni Katolik Başepiskoposu Levon Zekiyan yaptığı sunumda şu bilgilere yer verdi:
“Kutsal Ayinde veya Kutsal kurban ayininde her zaman bütün dillerde bütün Ritlerde, Bizans Riti olsun, Rumların Bulgarların, Romenlerin, Asurî geleneğinin, Latinlerde Badarak yoktur ki iman bildirgesi Badarak’ta okunmasın. En önemlisi de vaftiz ayini. Vaftiz olan çocuk ise sağdıçı onun yerine konuşur, yetişkinse kendisi yanıtlar. Burada kendisine inanç bildirgesi ile ilgili sorular sorulur. Peder’e, Oğul’a, Kutsal Ruh’a inanıyor musun? gibi sorular sorulduktan sonra vaftiz edilir.
Tek tanrıcı monoteist dinlerin ilk kökeni olan Kutsal Kitap ve Musevi inancında bu imanı ifade etmek çok temel bir önem taşır. Her dindar Musevi, geleneğe göre her gün “Shema İsrael” yani Dinle İsrail duasını okurdu. Burada “Bizim Rab Allahımız birdir ve tektir” der. Ondan sonra müminin ne yapması gerektiğini tekrarlar.
Her dinde kültürel bir boyut da vardır. Her dinin bir de antropolojik bir yönü vardır. İnsanın davranışları, oturuş kalkışı hatta yemek tarzı bile din üzerine bir etkisi olur. Karşılıklı olarak yüzyıllarca bir halkı, ülkeyi, toplumu yoğurmuş bir dinin bu toplum üzerinde doğal olarak bir etkisi olmuştur.
HRİSTİYANLIKTA İNANÇ BİLDİRGELERİ
Yeni Ahit’te de Hristiyanlığın doğuş yıllarında çok temel, az ve kısa cümlelerden ibaret bir iman bildirgesi zaten vardır. Aziz Pavlus Korintlilere yazdığı birinci mektupta diyor ki, “Size ilettiğimi ben Rab’den öğrendim”. Yani inanç veya dini iman felsefe değildir. Filozof kendi düşüncelerini anlatır. Oysa din yukarıdan gelen bir vahiydir. İnsan kafasından çıkmaz. Pavlus bunu çok açık şekilde “Size ilettiğimi ben Rab’den öğrendim” diyerek yani kafamdan bir şey uydurmadım”demektedir. Mektubun devamında, “Size ilettiğimi ben Rab’den öğrendim. Ele verildiği gece Rab İsa eline ekmek aldı, şükredip ekmeği böldü ve şöyle dedi: “Bu sizin uğrunuza feda edilen bedenimdir. Beni anmak için böyle yapın.” Aynı biçimde yemekten sonra kâseyi alıp şöyle dedi: “Bu kâse kanımla gerçekleşen yeni antlaşmadır. Her içtiğinizde beni anmak için böyle yapın.” Bu ekmeği her yediğinizde ve bu kâseden her içtiğinizde, Rab’bin gelişine dek Rab’bin ölümünü ilan etmiş olursunuz. (1. Korintliler 11: 23-26) Bu çok kısa ama diyebiliriz ki Hristiyan kurtuluş akidesinin temeli buradadır. Mass ayini Hristiyan ayininin zirvesidir veya özüdür.
İZNİK İMAN AÇIKLAMASI
Havarilerin sembolü çok kısadır. Latin veya Roma kilisesinin bugün de kullandığı Credo yani “İnanırım”,büyük ölçüde havarilere atfedilen Credonun biraz genişletilmiş şeklidir. Batı kilisesinde çok merkezci bir tutum olmuştur Dil ve Rit açısından da durum böyledir. Doğu Kiliselerinde Bizans Riti ve Slav, Asuri, Ermeni Ritleri var. Günümüzde yaygın olarak kullanılan diğer bir inanç açıklaması ise İznik İnanç Açıklaması’dır. Bu 325’te Hristiyan Aleminin ilk büyük konsülünde üzerinde uzlaşılan inanç açıklamasıdır. Bu ilk İznik konsülü Hristiyan aleminin en büyük konsülü olmuştur.
Ermeniler geneldedoğulu olup fikirleri daha ayrıntılı açıklamayı sever. Roma kilisesi ve Batı Apostolik inanç açıklamasına yakın kalmıştır, kısadır ve özlüdür. Fikirleri kısabir şekilde, kesin şekilde ifade eder. Bu da Roma geleneğidir. Bizans geleneği ise söz kültürü, kelam kültürüne yakındır. Bütün doğu geleneğinde dualarYaratılış’tan başlarken Roma’da özet bir şekilde dua edilir. Bu durum inanç açıklamasına da yansımıştır. Ermeni kilisesinde Salaminalı Epifanyus’un inanç açıklamasının tercih edilmesi mizaç açısından buna bağlıdır.”
İKİNCİ OTURUM HAFTAYA ÇARŞAMBA GÜNÜ
Türkiye Ermeni Katolik Başepiskoposu Levon Zekiyan tarafından yapılacak İnanç Bildirgesi (Havadamk) konulu sunumların ikincisi 19 Aralık 2018Çarşamba günü Elmadağ, Surp Agop Vakfı Lokali’nde gerçekleştirilecek. Üçüncü sunum ise daha önce açıklanan 9 Ocak günü değil 8 Ocak günü aynı yer ve saatte gerçekleştirilecek. 4. Oturum ise 16 Ocak’ta yapılacak. Girişlerin serbest olduğu sunumlarla ilgili ayrıntılı bilgiye Türkiye Ermeni Katolik Başepiskoposluğu Sekreterliği’nden ulaşılabilir.(SAT-7 TÜRK/ Seyfi GENÇ)
