Ermeni Apostolik Kilisesi’nin 5 büyük bayramından biri olan Khaçverats, Haçın yüceltilmesi, Yükseltilmesi Bayramı kiliselerde coşku ile kutlandı.
Mucizeler Kilisesi olarak da bilinen Balat Surp Hreşdagabed Kilisesi’nde, Patriklik Ruhani Kurul Başkanı Episkopos Sahak Maşalyan riyasetinde, Peder Bedros Buldukyan’ın sunduğu kutsal ayin ve kalabalık halk topluluğunun katılımıyla kutlandı. Ayin sırasında, Rahip Zadik Babikyan, Diyakos Nışan Çalgıcıyan, Diyakos Berc Kaç, Diyakos Levon Kuyumcuyan, Diyakos Sarven Bıçakçı ve kilise okuyucuları dualara eşlik ettiler. İlahileri ise kıdemli okuyucu Kevork Çağlıçubukçu yönetiminde Gedikpaşa Zıvarnots Korosu seslendirdi.
Kutsal ayin sonrası Episkopos Sahak Maşalyan Ermenice ve Türkçe olarak verdiği vaazda, bu bayramın tarihsel oluşumunu, Haç’ın Hristiyanlar için anlamını, korunmasının önemini açıkladı.
327 yılında İsa Mesih’in Haçlandığı tahta Yeruşalim’de bulunur. Dönemin Bizans imparatoru Konstantin ve Annesi Aziz Helena, İsa Mesih’in çarmığa gerildiği Golgota Tepesi’ne büyük bir kilise inşa ettirirler. Yapıldığı dönemde dünyanın en büyük mabetlerinden biri olan bu Diriliş Kilisesi’nin içine de bu Haç koyulur. 614 yılında Pers imparatorluğunun saldırısı ile Yeruşalim talan edilir ve mabetteki Haç alınarak İran’a götürülür. Bu olay Hristiyan dünyasında şok yaratır. 14 yıl boyunca savaş hazırlığı yapan dönemin Bizans İmparatoru Heraklos, 628 yılında Ermeni askerlerinin de katılımı ile hazırladığı büyük ordusunu İran’a sürer, yapılan tüm savaşları kaybeden Pers’ler çaldıkları Haç’ı iade ederek savaşı sonlandırırlar. Esaretten kurtulan Haç İstanbul’a getirilene dek Anadolu da geçtiği tüm yerleşim yerlerinde halk tarafından coşkuyla reyhanlar ve fesleğenlerle süslenerek karşılanır. İstanbul’a gelen Haç daha sonra Yeruşalim’e götürülerek yeniden mabede konur. Ermeni Apostolik Kilisesi de bu tarihi olayı kendi kilise takvimine ekleyip 5 büyük bayramdan biri olarak kutlar. Yortu günü kutsal ayin sonrasındaki tören sırasında kilisenin dört yönüne (doğu-batı-kuzey-güney) ilahiler eşliğinde döndürülen Haç atalarının anısına reyhan ve fesleğenlerle süslenir, ayin sonrasında bu çiçekler halka dağıtılır.
O haç sonraki yıllarda, yeniden tehlikede olmaması için parçalanarak dünya kiliselerine dağıtılır. Büyük bir parçası Yeruşalim’deki Ermeni Apostolik Kilisesi’nde bulunan bu haçtan, sonraları inşa edilen kiliselerin Haçı için küçük parçalar gönderilir.(SAT-7 TÜRK/KD)
