1924 Rum Mübadelesi’nin ardından Rum nüfusunun tamamı Yunanistan’a gönderilmesinin ardından Aydın’ın Söke ilçesinde, sahipsiz kalan Rum kilisesi define avcıları ve ziyaretçilerinin vandalizminin kurbanı olmaya devam ediyor.
197 YILLIK TARİH YOK OLUYOR
Aydın’ın Söke ilçesinin 18 kilometre güneybatısında yer alan Güllübahçe (Gelebeç) köyünün en kuzeyinde yeralan kayıtlara göre 1821 yılında bölgedeki Rum cemaati tarafından yaptırılan veAziz Nikolas’a adanan 197 yıllık kilise, tarihi eser olarak tescil edilmesine rağmen koruma altına alınmayınca günden güne zarar görmeye ve tahrip edilmeye başladı. Bir süre cami olarak da kullanılan günümüzde ise evsizler ve bağımlılar tarafından kullanılan kilisenin duvarlarına sprey boyalarla yazılar yazılmaya devam ediyor. 1821 yılında yapılan Aziz Nikolaos Kilisesi, kaderine terk edilince define avcıları tarafından talan edildi. Kaderine terk edilen 197 yıllık tarihi eser, gün geçtikçe yok oluyor.
Kilisenin durumuyla ilgili olarak Demirören Haber Ajansı’ndan Ediz Verdioğlu’na bilgi veren Aydın Eski EserleriSevenler Derneği Başkanı Mehmet Özçakır, 1821 yılında yapılan Aziz Nikolaos Kilisesi’nin Germencik Mursallı’daki kiliseyle birlikte Aydın’da ayakta kalan 2 kiliseden birisi olduğunu söyledi.
İNANÇ TURİZMİNE KAZANDIRILMALI
Kilisenin durumuyla ilgili bilgi veren Özçakır, “Aziz Nikolaos Kilisesi maalesef kaderine terk edilmiş durumda. İlgisiz ve tahrip edilmiş. Her tarafından yağmur suları akıyor. Girişinde ve kapısında kontrolsüz girişle her türlü kötü niyetli kişilere de mekan olmuş bir tarihi yer.” dedi.
kilisenin koruma altına alınarak yapıda restorasyon çalışması başlatılması gerektiğini dile getiren Özçakır, yapının restorasyonunun bölgedeki inanç turizmini canlandıracağını belirterek, “Bu amaçla çevredeki belediyelerimiz, büyükşehir belediyemiz, valiliğimiz ile Kültür ve Turizm Bakanlığımız olmak üzere bu tarihi binanın işlevlendirilerek, etrafındaki restore edilmiş diğer binalara uygun olarak tarihi günümüze kazandırılmasını öneriyoruz.” şeklinde konuştu.
AZİZ NİKOLAOS KİLİSESİ VE TARİHİ
Güllübahçe Kültür Derneği’nin internet sitesinde yer alan bilgilere göre Aziz Nikolaos Kilisesi, 1821 yılında, aynı yerde bulunan bir başka kilisenin üzerine Noel Baba olarak da bilinen Aziz Nikolaos adına Gelebeçli Rumlar tarafından inşa edilmiştir. Kilisenin dıştan dışa ölçüleri 25,90×12,85 metredir. Doğu batı yönünde dikdörtgen plana sahiptir. 2 tane apsisi ve 2 tane nefi vardır. Önünde narteksi ve narteks üzerinde çan kulesi vardır.
Kilise, 1922 yılında Rumların gitmelerinden sonra, mübadele ile gelen Türkler tarafından 25-30 yıl kadar hiç bozulmadan kullanılmış, ancak daha sonra ne yazık ki definecilerin yaptıkları tahripler sonucu iyice bozulmuştur. Duvarlarda da yine bu kişilerin altın bulmak amacıyla yaptıkları tahribat göze çarpmaktadır.
İzmir 2 numaralı Kültür ve TabiatVarlıkları Koruma Kurulu’nun 20.05.1992 gün ve 2690 sayılı kararı ile korunması gerekli kültür varlığı olarak tescili yapılmıştır. 1998 yılında da Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilmiştir. Yakın bir geçmişe kadar cami olarak kullanılan kilise, daha sonra define bulmak amacıyla tahrip edilse de, olanca görkemiyle ayakta durmaya çalışmaktadır.(SG)
