İsmail Kulakçıoğlu
Bir okul sokağında, otomobilim ile yolun sağ tarafında gidiyorum. Karşımdaki sürücü yolun ters tarafından, kendine göre sol tarafından ilerliyor. Yolda ikimiz dışında başka araç yok. Karşımdaki otomobilin sürücüsü kararlı biçimde üstüme üstüme geliyor. Anlamaya çalışıyorum… Ne yapmak istiyor?
İyice birbirimize yaklaştığımızda karşımdaki otomobilin sürücüsüyle göz göze geliyoruz. Bakışlarıyla “Çekil önümden, buna zorunlusun” diyor!
Anlıyorum, sürücü karar vermiş beni ezmek istiyor.
Ezilmeyi kabul edip yolun sol tarafına geçip sürücüye yol veriyorum…
Sürücü mutlu yolun kendine göre ters tarafından, soldan devam ediyor…
O haklı; çünkü kendini haklı buluyor.
*
İzmir’e doğru giderken yol şartlarındaki ani değişiklik nedeniyle sinyal verip, aynadan kontrolümü yapıp şerit değiştirdim. Arkamdaki sürücü korna çalmaya başladı; yol şartları uygun olunca yan şeride gelip bana “Hayvan!” diye bağırdı.
Kızım “Baba sen hayvan mısın?” dedi.
“Hayır” dedim.
Bu kez oğlum “Peki o zaman sana neden hayvan” dedi?
“Geçerli olan o sürücünün ne dediği, değil benim gerçekte kim olduğumdur” dedim. “Bir ara sizler birbirinize eşek diyordunuz. Hiç eşek oldunuz mu?”
İkisi birden “Hayır!” dedi.
“Benim durumum da onun gibi bir şey işte…”
Bazı kişiler, her nedense, kendilerinde başkalarına “Hayvan” deme hakkı bulur.
*
Markete girmek üzereydim, durdum.
Kaldırama çıkmış bir otomobilin sürücüsü acı acı kornaya basıyor.
Baktım, kaldırımda, kendi haline giden hanımın, kendisine yol vermesini istiyor…
Başı örtülü, elinde yiyecek çıkını, çalışmaya gittiği her halinde belli olan kadın sanki dünyanın yükünü omuzlarında taşıyor gibiydi.
O kadar dalgın ki… Kornanın kendisine çalındığının farkında değil.
İçim parçalanıyor.
Otomobildeki bayan sürücü kendisinin farkına varmayan bu kadıncağıza dersini vermek için aracından indi ve bağırmaya başladı…
Görmüyor musun? (“Duymuyor musun?” demek istiyor. Çünkü kaldırıma çıkan otomobil çalışmaya giden kadıncağızın arkasın geliyor.)
Kadın başını çevirdi, yana çekildi, öyle yoluna devam etti.
Otomobil sürücüsü bayan bağırmaya, söylenmeye devam ediyor…
Sonunda “Hanımefendi ” dedim, “Siz kaldırımda araç sürüyorsunuz.”
“Aaa” dedi, “Burada arabayla kaldırma çıkılmaz mı?”
Kaldırımların yayalar için olduğunu bilmeyen ehliyetli sürücüye ne diyeceksiniz?
O kendine göre haklıdır!
*
25 yıl önceydi. Yanından geçerken benimle konuşmaya başlayan inşaat çavuşunu durup dinledim.
Güncel olayları yorumluyordu…
Memleketimizin sorunlarına, topluma kafasına göre şekil verdi; her şeyi düzene koydu…
Sonra hiç beklemediğim biçimde fikrimi sordu:
“Bana haklısın de” dedi.
Hemen “Haklısın” dedim.
Onayı alınca gevrek gevrek güldü.
*
Okuduğum bir söyleşide (beni bağışlasın adını not almadığım öğretim görevlisi) “Doğada ‘hak’ kavramı yoktur” diyordu; oradan aklımda kaldı: “Karnı acıkan bir aslan yakaladığı bir ceylanı afiyetle yerken, ne aslan hak kavramına bakar ne de ceylan hak arar…”
Aslan keyifle avını parçalarken, ceylan acı çekmektedir.
Hayvanların dünyasında haklı haksız olmaz.
Sonunda olan ceylana olur.
*
Hak kavramı adalet, hukuk kavramlarıyla birlikte ele alınır.
Adalet bireylere hukuk yoluyla kişisel haklarını korunmalarını sağlar. Bu haklar anayasa ile koruma altında alınmış, vaz geçilmez ve devredilemez haklardır.
Yaşam hakkı gibi…
Maddi ve manevi varlığı koruma hakkı gibi…
Vicdan, dini inanç ve kanaat hürriyetine sahip olmak ve bunları özgürce yaşamak gibi…
Adalet hak kavramının olmazsa olmaz koşuludur.
*
Son yıllarda çok olumlu gelişmelere rağmen hala Hıristiyanlar inandıkları Kutsal Kitaba (Tevrat, Zebur ve İncil’e) göre din adamlarını yetiştirememekteler, kilise olarak yasalarda tanımlanmamaktadırlar.
Adil mi, değil mi?
Kim haklı kim haksız?
Siz vicdanınızda karar verin.
Sonuç ne olursa olsun ben size “Haklısınız!” derim.
Ama lütfen gevrek gevrek gülmeyin.