Omicron vakaları aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 100’den fazla ülkede yükselirken, virüsün yüksek bulaş oranı özellikle bağışıklığı baskılanan kişiler için büyük bir risk taşıyor. Finlandiyalı bilim insanları, koronavirüsü 8 saat boyunca etkisiz hale getirebilen bir burun spreyi geliştirdiklerini duyurdu. Omicron dahil olmak üzere tüm varyantlara karşı başarılı olduğu belirten spreyin; kanser, HIV ve organ nakli nedeniyle bağışıklığı zayıflayan kişiler için tamamlayıcı bir tedavi olabileceği aktarıldı. Bununla birlikte spreyin, burunda koronavirüsün çoğalmasını engellediği, böylelikle akciğerlere ulaşarak ciddi hastalığı engellediği aktarıldı.
KORONAVİRÜSÜ 8 SAAT BLOKE ETTİ
Yeni bir burun spreyi tedavisi, yüksek riskli kişilere kısa bir süre için Covid-19 karşı bağışıklık kazandırabilir. Finlandiya’daki Helsinki Üniversitesi’ndeki bilim insanları tarafından geliştirilmekte olan tedavi, laboratuvar çalışmalarında koronavirüs enfeksiyonunu sekiz saate kadar bloke etti.
Araştırmacılar, burun spreyinin bağışıklığı baskılanmış hastalar ve Covid-19’a karşı ciddi güvenlik açıkları olan diğer kişiler tarafından kullanılmak üzere tasarlandığını belirtti.
TÜM VARYANTLARA KARŞI İYİ BİR PERFORMANS GÖSTERDİ
Spreyin, koronavirüsün burunda çoğalmasını engelleyerek çalıştığı ve Omicron’a karşı daha az etkili olan popüler monoklonal antikor tedavilerinin aksine, tüm varyantlara karşı iyi performans gösterdiği açıklandı.
Bununla birlikte, burun spreyi tedavisi aşıların yerini alamasa da, ekstra bağışıklık korumasına ihtiyaç duyanlar için faydalı olabilir ve gelecekteki diğer tedaviler için bir temel oluşturabilir.
BAĞIŞIKLIĞI BASKILANMIŞ KİŞİLERE YARDIMCI OLABİLİR
Bağışıklığı baskılanmış kişiler kanser tedavisi, organ nakli, HIV enfeksiyonları ve diğer koşullar nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflayan insanları içeriyor. Bu kişiler şiddetli Covid-19 semptomlarına karşı oldukça savunmasız durumda bulunuyor ve tipik aşılar, koronavirüse karşı etkili bir şekilde korunmak için bağışıklık sistemlerine yeterince destek vermeyebilir.
Aşılara ek olarak, birçok araştırmacı şimdi özellikle bağışıklığı baskılanmış kişiler için aşıyı destekleyebilecek diğer tedavileri araştırıyor. Bu kapsamda, geçen Aralık ayında Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), AstraZeneca tarafından yüksek riskli hastalarda Covid-19 enfeksiyonunu önlemek için tasarlanmış bir monoklonal antikor tedavisine izin verdi. Burun spreyi tedavisi de bu hastalar için faydalı bir seçenek olabilir.
“AŞI DEĞİL, AŞI İÇİN TAMAMLAYICI”
Helsinki Üniversitesi’nde virolog ve çalışmanın baş yazarı olan Kalle Saksela, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Burun spreyi koruyucu bir tedavi yöntemidir. Ancak, bu bir aşı değildir ve aşılara alternatif olması amaçlanmamıştır. Daha ziyade yüksek riskli durumlarda aşılanmış bireylere ve özellikle bağışıklığı baskılanmış kişilere ek koruma sağlamak için aşılamayı tamamlamak içindir. Örneğin, immünosupresif tedavi görenlere uygulanabilir” dedi.
Diğer taraftan, sprey, burun içindeki dokunun koronavirüsün çoğalması için en önemli nokta olduğunu gösteren önceki araştırmalardan yola çıkılarak geliştirildi. Burunda çoğaldıktan sonra koronavirüs solunum yolu yoluyla akciğerlere ilerliyor ve burada daha şiddetli semptomlara neden oluyor. Covid-19 antikorlarının doğrudan burna gönderilmesi, virüsün hastalığın olası en erken evresinde çoğalmasını durdurabiliyor.
KORONAVİRÜSÜN DEĞİŞMEYEN BİR PARÇASINDAN ÜRETİLDİ
Finlandiyalı araştırmacılarının tedavisi, monoklonal antikorlara benzer bir tür laboratuvar yapımı antikor kullanıyor. Ancak, monoklonal antikorların aksine tedavide kullanılan bağışıklık sistemi partikülleri daha küçük ve çok yönlü. Bu antikorların, farklı varyantlar ve viral suşlar arasında neredeyse hiç değişmeyen bir koronavirüs parçasından üretildiği aktarıldı.
Öte yandan, burun spreyinin Covid-19’u nötralize etme potansiyelini artırmak için araştırmacılar bu antikorlardan üçünü tek bir ilaçta bir araya getirdiler. Araştırmacılar, ilaçlarını ilk olarak, koronavirüsü taklit eden laboratuvar yapımı virüsler olan psödovirüslere karşı test etti. Bu testte ilaç, orijinal Wuhan suşunda ve Beta, Delta ve Omicron varyantlarında viral replikasyonu durdurabildi.
Daha sonra, araştırmacılar ilacı hücre kültüründe insan hücrelerine karşı test etti. Bir kez daha, birkaç farklı koronavirüs varyantını etkisiz hale getirmeyi başardı.
Son olarak, araştırmacılar ilacı farelerde test ettiler. Tedavi görmeyen fareler arasında koronavirüs burun boşluklarından, solunum yollarından ve akciğerlerinden yayıldı. Ancak, burun spreyi yapılan fareler arasında koronavirüs hiç yayılmadı. Çalışmanın yazarları, “Fareler tamamen viral antijenden arındı ve semptom göstermedi” dedi. (NTV)
