Salgın döneminde kadın-erkek istihdam oranındaki eşitsizlik her gün daha artıyor. Dünya çapında erkekler, salgın öncesi istihdam oranına ulaşırken, kadın işsizliği daha fazla büyüyor. Bir ayda 80 bin kadın daha işsiz kaldı.
Gerek Covid-19 salgınının olumsuz etkileri gerek Türkiye’nin içinden geçtiği ekonomik açmazlar toplumun birçok kesimini etkilerken, bu kırılganlığı en fazla hissedenler arasında, emek piyasasında ve toplumda halen dezavantajlı konumda olan kadınlar geliyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün son verilerine göre 2021 yılında 2019 yılına göre çalışma hayatındaki kadın sayısı 13 milyon kadar eksilirken, erkek istihdamındaki kayıplar hızlı bir şekilde toparlanarak iki yıl önceki rakamlara ulaşmış durumda. Türkiye de son yayımlanan istatistikler ışığında bu trendin istisnası değil.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından hazırlanan “Kadın İşsizliğinde Alarm Zilleri Çalıyor” başlıklı İşgücü Piyasası Görünümü: Ocak 2022 araştırma notu yayımlandı.
Rapor, kadın işsiz sayısında ciddi bir artışa işaret ederken, istihdamda erkeklerin daha çok tercih edildiğini de verilerle ortaya koyuyor.
İstihdamda 228 binlik artışa rağmen işsiz sayısında 39 binlik artış olduğu tespit edilen raporda, mevsim etkilerinden arındırılmış kadın işsizlik oranı Ekim ayından Kasım ayına yüzde 14,5’e yükselirken, erkek işsizlik oranı yüzde 9,6’ya geriledi.
Söz konusu dönemde kadınlarda işgücü artışı istihdama kıyasla çok daha güçlü olurken, kadın işsiz sayısında bir önceki aya göre 80 binlik artış tespit edildi. Oysa, erkek işsiz sayısı bir önceki aya göre 43 bin azaldı. İşsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkının 0,9 puanlık ciddi bir artışla yüzde 4,9’a yükseldiğine dikkat çekiyor.
Bu tespit, aynı gün Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Kasım 2021 dönemine ilişkin açıkladığı işgücü istatistikleriyle de bir ölçüde örtüşüyor. TÜİK’e göre, üç kadından ikisi işsizken, üç erkekten biri işsiz durumda. Kadınlarda işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,6 oranında artarken, 32 milyon 280 bin kişilik kadın nüfusunun sadece 11 milyonu işgücüne dahil. Kadınların 1 milyon 597 bin kadarı işsiz.
Salgın ve Ağırlaşan Ekonomik Kriz Kadınları Daha Kötü Etkiledi
Yıllara göre bakıldığında ise durum oldukça vahim. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın Aralık 2021’de paylaştığı verilere göre, kadın nüfusundaki yaklaşık yüzde 25’lik artışa rağmen, “çalışma çağı nüfusu” olarak kabul edilen 15 ve üzeri yaş grubunda kadınların işgücüne katılma oranı 18 yılda yalnızca yüzde 3 oranında artış gösterdi. 2002 yılında kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 27,9 iken, 2020 yılı itibariyle bu oran yüzde 30,9.
Uzmanlar kadın işsizliğinde hem salgının hem de ekonomik krizlerin etkisine işaret ediyor. Gerek kamu gerekse özel sektörde erkek yönetici veya erkek işveren, ataerkil toplumsal yapı nedeniyle kadın çalışanı daha kolay gözden çıkarıyor. Kadınların evlere gelir sağlayan, ikincil gelir getiren olarak kodlanması sonucu günlük, geçici işlerde, güvencesiz ve yarı zamanlı olarak daha fazla istihdam edildiklerine dikkat çeken avukat Süren, salgın sürecinde bu kişilerin işsiz kaldığını kaydediyor.
Her Üç Genç Kadından Biri İşsiz
Araştırmacı Dr. Pınar Kaynak Güneş, TÜİK’in açıkladığı büyüme ve işsizlik verilerini değerlendirdi. Güneş “Genç işsizliğin Kasım’da yüzde 22.3 olarak açıklandığını görüyoruz. Özellikle kadınlarda 3 puan ciddi bir işsizlik artışı var. Yüzde 30.7 olarak açıklanmış. Bu her üç genç kadından birinin işsiz olduğu anlamına geliyor” ifadelerini kullandı ve Genç işsizliğinde 1.7’lik artış kaygı verici olduğunu dile getirdi.
Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamaya göre, KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) kadınların ve gençlerin istihdama katılmalarına yönelik bir destek paketini yakın bir tarihte uygulamaya geçirecek.
75 bin kişinin yararlanması öngörülen pakete göre, hizmet ve ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren mikro ve küçük işletmeler, 12 ay boyunca çalıştırma taahhüdü verdikleri personelin kadın olması durumunda her bir personel için destek üst limiti olarak 110 bin lira geri ödemeli destek alacak. Mikro işletmeler 2, küçük işletmeler ise 5 personele kadar bu paketten yararlanabilecek. Desteği alan işletme, 24 ay boyunca ödeme yapmazken, sonraki 24 ayda eşit taksitlerle ve faizsiz olarak KOSGEB’e ödeme yapacak. (Duvar, Sputnik)
