Vatikan arşivlerinde uzun yıllar çalışmalarda bulunan Türkiye Katolik Episkoposlar Kurulu Basın Sözcüsü ve Kültür Ataşesi Dr. Rinaldo Marmara, Vatikan belgelerine göre Çanakkale Zaferi’ni değerlendirdi.
Çanakkale 1915 Kitabı Neden Önemli?
Tam ismi “Çanakkale 1915 Vatikan Gizli Arşiv Belgeleri Işığı’nda Frank Coffee Vakası” olan bu kitap daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış olan yüze yakın belgeyi içeriyor.
Vatikan ile Çanakkale Savaşı’nı Ortak Paydada Birleştiren Nokta Nedir?
Bu kitapta, Vatikan belgelerine göre Türk askerinin savaş esnasında bile başka milletlere gösterdiği saygının altını çiziyorum.
O dönemin Papalığı, İstanbul Temsilcisi Monsenyör Dolci aracılığıyla
Çanakkale Savaşı’nı yakından takip etmiştir. Harp en sıcak haliyle devam ederken Harbiye Nazırı Enver Paşa mezarlara gereken saygının gösterilmesi için generallerine emir vermesi, tarihe “centilmenler savaşı” olarak geçen Çanakkale Savaşı’nın insani yönünü gösteriyor. Yani, Vatikan arşivleri Çanakkale’de Türk askerinin centilmenliği yazıyor.
Savaşta kimse yabancı askerlerin mezarlarıyla ilgilenmez değil mi? Çanakkale Muharebesine baktığınız zaman Türk askeri, Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybeden düşman askerlerinin mezarlarıyla ilgilenmişlerdir, korumuşlardır. Bu da büyük bir insanlık dersidir.
Vatikan Arşivlerini Türkiye’ye Taşıyan Kişi Olarak Tanınıyorsunuz. Bunun Sebebi Levanten(Batı Avrupa Kökenli Azınlıklar) Olmanız Mı?
Vatikan arşivlerine girmek önemli değil esasen. Girdiğiniz zaman doğru belgeyi bulmak önemli. Kataloglama yapılmamıştır ve arşivlerin raf uzunluğu seksen kilometreyi aşıyor. Amacım Vatikan arşivlerini Türk tarihçilerine kazandırmak. Vatikan arşivlerinde Türkiye ile ilgili olan belgeleri okumak için İngilizce geçerli değil. İtalyanca ve Fransızcayı çok iyi derecede bilmek lazım. Bir lisandan diğer lisana geçebilmeniz gerekebilir; mesela yazılan Fransız mektubunun cevabı İtalyanca olabiliyor veya tersi.
Sizin Vatikan Arşivlerini Türkçeye Taşıyan Bir Çalışmanız Var. Bundan Bahsedebilir Misiniz?
Ben genellikle kitaplarımı yayımlanmamış Vatikan belgelerinden hazırlıyorum. Fransızca ve İtalyanca lisanlarını bilmeyen Türk araştırmacılara kolaylık sağlamak için Vatikan arşivlerinin Türk tarihi ile ilgili belgeleri hakkında bir katalog çalışması başlattım. Türkçe kataloglardan araştırmacılar istedikleri kaynağa erişebilecekler. Bu konuda ikinci aşama olarak da konulu ve belgeli kataloglama sürecim devam ediyor. Türk araştırmacılara faydalı bir kataloglar serisini kazandırmayı hedefliyorum. Bu yeni bir proje üzerinde halen çalışıyorum. Geçmişte, belgelerin birebir basımını içeren iki kitabım yayımlandı.
