Associates for Biblical Research’ten uzmanlar, Yeşu’nun Rab’be sunak inşa ettiğine inanılan Eval Dağı’ndaki kazılar sırasında bulunan tabletten eski bir laneti deşifre ettiklerini bildirdi.
Arkeolog Scott Stripling ve ABR ekibi, tableti Aralık 2019’da buldu. İsrailli arkeolog Adam Zertal tarafından Yahudiye ve Samiriye’deki Eval Dağı’nda yürütülen arkeolojik kazılarında bulunan sunağın hafriyatından keşfedildi.
Zertal’in Yeşu’nun sunağını 1980’lerin sonlarında dağda gerçekleştirdiği arkeolojik kazılarda bulduğuna inanılıyor. ABR’ye göre, 40 harften oluşan tablet, eski İsrail dönemine ait herhangi bir İbranice yazıttan yüzlerce yıl daha eskidir. Stripling, metinde yazılanları anlayabilmek için Çek Cumhuriyeti Bilimler Akademisi’nden dört bilim insanı ve iki epigraf ile bir araya geldi. Tablette yazılanlar şu şekilde çevrildi:
‘‘Lanetli, lanetli, lanetli –
Tanrı YHW tarafından lanetlendi.
Lanetli öleceksin.
Lanetli kesinlikle öleceksin.
YHW tarafından lanetlendi
lanetli, lanetli, lanetli.’’
Stripling, ‘‘Helenistik ve Roma dönemlerinde bu tür tabletler iyi bilinmektedir. Ancak tabletin çıkarıldığı alanda bulunan çanak çömlekler Demir Çağı I ve Geç Tunç Çağı’na tarihleniyor. Bu nedenle tabletin de erken dönemlere ait olma ihtimali yüksek’’ dedi.
Yasanın Tekrarı 27. bölümde ve Yeşu 8. bölümde Eval Dağı, Yasa’yı çiğneyenlerin lanetlendiği dağ olarak belirtilmektedir. Yeşu. 8:30’ta, ‘‘O zaman Yeşu, İsrail’in Tanrısı Rab’be Eval Dağı’nda bir sunak yaptı.’’ yazılı. Yeşu, Tanrı’ya itaat edenlerin kutsanacağını, karşı gelenlerin ise lanetleneceğini bildiren Musa’nın Yasası’nı İsrail halkına okudu. (cbn)
