Geçtiğimiz yıl, Anadolu Havarisel Vekili ve Episkoposu Paolo Bizzeti’nin daveti üzerine Hatay’ın İskenderun ilçesine gelen İtalya Reggio Calabria Yüksek Din Bilimleri Enstitüsü’nden Hristiyan Arkeolojisi Profesörü Tarihçi-Arkeolog Enrico Tromba, İskenderun Katedrali’nin tarihini anlatan bir kitapçık hazırladı.
Monsenyör Paolo Bizzeti’nin isteği üzerine Anadolu bölgesinin tek katedrali olan İskenderun Müjdeleme Latin Katolik Kilisesinin tarihi hakkında, yaklaşık bir yıldır bir kitap hazırlığında olan Tarihçi-Arkeolog Enrico Tromba, kilisenin 165. doğum günü olan 8 Aralık 2023 Cuma günü cemaat üyelerine dağıtmak üzere broşür şeklinde 8 sayfalık bir kitapçık hazırladı.
Hem kilisenin kendi arşivinden hem de İtalya’daki arşivlerden derlediği bilgilerle hazırlamayı sürdürdüğü kitabını da kısa zaman içinde tamamlayacağını kaydeden Tromba, hazırladığı kitapçıkta da, cemaat üyelerinin büyük çoğunluğunun bilmediği kilisenin tarihi hakkında çok yeni bilgilerin yer aldığını ifade etti.
‘‘Kilisenin Arşivi ile İtalya’daki Arşivleri Araştırdım’’
Anadolu Havarisel Vekili ve Episkoposu Paolo Bizzeti’nin daveti üzerine Mayıs 2022’de İskenderun’a geldiğini anımsatan Profesör Enrico Tromba; “Mayıs 2022’de Türkiye’ye geldiğimde bir tarihçi ve arkeolog olduğum için Monsenyör Bizzeti, benden bu kilisenin hakkında araştırma yapmamı ve bir kitap hazırlamamı istedi. İlk önce kütüphanede var olanları biraz araştırdım, kilisenin arşivine göz attım ve yavaş-yavaş bu şehrin bir parçası olan bu kilisenin tarihini ortaya çıkarttım.
Deprem felaketine kadar bu kilisenin tarihini yazmıştım. Deprem döneminde burada bulunuyordum. Depremden sonra tam kararlı bir şekilde, bu yıkılmış olan kilisemizin tarihini mutlaka yazmak gerektiğini düşündüm. Bu fikirle Türkiye’deki ve İtalya’daki arşivlere göz atarak işe başladım. Buradaki kilisenin arşivine biraz baktım ve sonra İtalya’daki arşivlere girip baktım, bu şekilde bir kitap hazırladım.
‘‘Kilisenin Tarihi ile İlgili Kitapçık Hazırladım’’
Edindiğim bilgiler ışığında ise şunları öğrendim ki 1856’da İtalyan Karmelitan Pederler bu kiliseyi inşa etmeye başladılar. İlk zamanlarda Karmelitan Pederlerin küçük bir kilisesi, yani şapeli vardı burada. 1901’de şu anki kilisenin inşaatı bitmişti ve depreme kadar da ayaktaydı.
Arşivlerde şunun farkında oldum ki kilisenin yapılış tarihi 8 Aralık 1858’dir. Yani bu Cuma günü kilisenin doğum günü olduğundan, cemaat üyeleri için kısaca bir broşür hazırlayıp kilisenin tarihini onlara sunabiliriz diye düşündüm. Kilisenin tarihini ilk günden bugüne kadar kısaca yazdım ve 8 sayfalık bir kitapçık hazırladım. Burada çok kısa bir şekilde tarihi yazdım ve çok nadir olan fotoğraflar buldum, o fotoğrafları da bu broşüre koydum. Şu anda bunun kitabını da hazırlıyorum.
Yaptığım araştırmalar sonucunda edindiğim bilgiler ışığında şunu söyleyebilirim ki, Karmelitan Pederler bu şehre büyük hizmetler vermişler. Geçen asırda, 1800’lü yıllarda, ilk olarak burada okul açmışlar, okuldan sonra İskenderun’un ilk matbaasını kurmuşlar. Daha sonra da bir hastane kurmuşlar burada. Bunlar çok önemli hizmetler o dönem için” şeklinde açıklamalarda bulundu.
(SAT-7 Türk/İlyas Edip TERBİYELİ-İskenderun)
