Azınlık Cemaat Vakıfları Zirvesi, AB Sivil Toplum Destek Programı Despertar İzmir Projesi kapsamında 25-27 Nisan tarihleri arasında İzmir’de gerçekleştirdi. İzmir Musevi Cemaati Vakfı tarafından düzenlenen zirve, Avrupa Birliği tarafından finanse edildi.
Gerçekleştirilen zirveye Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Avrupa Birliği Başkanlığı, Avrupa Birliği Delegasyonu, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Yahudi, Rum, Ermeni ve Süryani Cemaatlerinin Temsilcileri bu önemli toplantıya katıldılar.
İki buçuk gün boyunca zirvede şu hedefler yerine getirildi:
- Despertar İzmir projesini Türkiye’deki diğer cemaat vakıflarının temsilcileri ve kanaat önderleriyle paylaşmak
- İzmir Musevi Cemaati Vakfı’nın stratejik planını paylaşmak
- İzmir Musevi Cemaati Vakfı tarafından yapılan çalışmaları yerinde göstermek (kültür mirası çalışmaları, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerle işbirlikleri)
- Cemaat vakıflarının sorunlarının ve ihtiyaçlarının tartışılması, görüş alışverişinde bulunulmasını kolaylaştırmak.
Despertar projesi Koordinatörü Ceki Hazan’ın zirveye girişi, katılımcılara “İzmir’in 16. yüzyıldan kalma benzersiz bir Sefarad mimari tarzında inşa edilmiş bitişik sinagogların dünyadaki tek kompleksine ev sahipliği yaptığını öğrenmelerini sağladı. İzmir’de inşa edilen 34 sinagogdan sadece 13’ü bugüne geldı. İzmir Yahudileri olarak, yüzlerce yıllık geçmişe sahip dini ve kültürel mirasımızı gelecek nesillere aktarırken, başta İzmirli hemşehrilerimiz olmak üzere Türkiye ve dünya halkıyla paylaşmak, öğrenmek ve keşfetmek istiyoruz” diyerek özetlendi.
Türkiye’deki 167 cemaat vakfı içinde İzmir’de bulunan Musevi cemaati şehirdeki tek vakıf. İlk açılış konuşmasını ise, İzmir Musevi Vakfı Başkanı Avram Sevinti yaptı, özellikle Ladino dilinde “uyanış” anlamına gelen “Despertar” kelimesinin anlamı ve cemaat gençlerine verilen yer konusunda açıklamalarda bulundu. Avram Sevinti ayrıca farklı sinagoglarda yürütülen restorasyon çalışmaları hakkında bilgiler verdi.
T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Proje Uygulama Daire Başkanı A. Hakan Atik, daha sonra Azınlık Cemaat Vakıfları’na yardımla desteklenen 34 projeye ve ilgili mal ve kültürleri sahiplenmenin önemine değinerek söz aldı.
“Gayrimenkuller ve mazbut vakıflar” konusunda olan birinci panelde Laki Vingas (Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakfı Başkanı) moderatör olarak, Stelyo Berber (Fener Aya Yorgi Kilisesi Vakfı Başkanı), Av. Ömer Kantik ve video bağlantısı olarak Fadi Hurigil (Antakya Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı) ve Sait Susin (İstanbul Süryani Kadim Meryemana Kilisesi Vakfı Başkanı) konuşmacı olarak yer aldı.
Salı günü, Cemaat Vakıfları Temsilcisi Ofisi Genel Koordinatörü – ve tek kadın – Muteber Yılmazcan Simonetti söz aldı ve AB tarafından desteklenen projelerden bahsetti. Ardından Ceki Hazan Despertar’da organize edilen etkinlikleri bildirdi.
Sonra söz İzmir Musevi Cemaati Vakfı Başkan Vekili Erol Amado’ya verildi. Cemaati, Vakfı ve ek olarak sayısı 4 olan dernekler hakkında bilgiler paylaştıktan sonra, vakıf tarafından çalışmaları kapsamında güçleri ve zayıflıkları, vizyonu, değeri ve özellikleri detaylı şekilde ve hemen arkasında 2023-2025 stratejik planını anlattı.
Zirve, “Cemaat Vakıflarında Yönetici Seçimleri ve Yeni Çağ Yönetim Modelleri” konulu olan ilk panelle devam edildi. Moderatör olarak Tevfik Başak Ersen (Vakıflar Meclisi Üyesi) yer alarak, Prof. Dr. Toros Alcan (Surp Haç Tıbrevank Ermeni Lisesi Vakfı Başkanı), Laki Vingas (Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakfı Başkanı), S. Can Ustabaşı (Cemaat Vakıfları Temsilcisi) ve İstanbul’dan video bağlantısı ile Moris Levi (Türk Yahudi Toplumu Başkanvekili) konuşmacılar olarak yoğun şekilde bu önemli konulardan bahsettiler. Hatırlatmak gerekiyor ki 9 yıldır Cemaatler kendi seçimlerini organize edemiyorlar ama sonraki haftalar ve aylar için uyumlu bir sonuç çıkışı umudu var.
Gereken denetleme mekanizması, vakıfların profesyonel şekilde gerekli çalışmaları, eşit vatandaşlık Osmanlı İmparatorluğu zamanındaki gibi, vakıfların güçlerini birleştirmek ihtiyacı, devlet tarafından destek verilmesi konuşuldu.
Öğleden sonra, iki panel daha yer aldı; “Vakıflarda Kadınların Rolleri” konulu birinci panelde Muteber Yılmazcan Simonetti (Cemaat Vakıfları Temsilciliği Genel Koordinatörü) moderatör olarak, Tamar Karasu (Kalfayan Okulu Kurucu Temsilcisi), Jani Dülger Ağazaryan (Surp Agop Hastanesi Yöneticisi), İdil Karayeğen (Hasköy Türk Karaim Musevi Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi) Semra Abacı (İstanbul Süryani Kadim Meryemana Kilisesi Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi) ve Deniz Saporta (Türk Yahudi Toplumu Genel Koordinatörü) vakıflardaki yerlerinin önemine renkli ve olumlu bir not getirerek, “9 senedir yapılamayan seçimlerin bu yıl yapılabilmesi halinde erkek egemenliğini kırarak kadınların da vakıf yönetimlerinde görev almasını bekliyoruz” dediler.
Günün son paneli “Azınlıklar ve Ayrımcılıkla Mücadele” konulu oldu. Moderatör rolü Ferhat Kentel (BAYETAV Genel Koordinatörü) tarafından alındı, Yelda Şimşir (İzmir Büyükşehir Belediyesi Kentsel Adalet Eşit Şube Müdürlüğü), Sevan Ataoğlu (ADİP Platformu Genel Sekreteri), Dr. Nesrin Uçarlar (Hrant Dink Vakfı) ve Dr. Özgür Kaymak (Araştırmacı, Akademisyen) konuşmacı oldular.
Çarşamba sabahı zirvenin “Eğitim, Okullar ve Gençler” konulu son panel gerçekleşti. Moderatör olarak, Ceki Hazan (İzmir Musevi Cemaati Vakfı Eğitim Koordinatörü), Konuşmacılar ise İoakim Kamburopulos (Gökçeada Rum Lisesi Müdürü), Röne Kaspi (Ulus Özel Musevi Okulları Eğitim Koordinatörü), İnci Atacan (Özel Mor Efrem Süryani Anaokulu Koordinatörü), Nurhan Palakoğlu (Feriköy S.Vartanants Ermeni Kilisesi Yönetim Kurulu’nun okuldan sorumlu yönetim kurulu üyesi) ve Rita Nurnur (Bomonti Mhitaryan Okulu Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı) sıra sıra hem videolar yardımıyla hem de açıklamaları ile söz alarak bu farklı eğitim kurumlarını tanıttılar.
Bu iki buçuk günlük zengin ve yoğun programı güzel bitirmek için bir kültürel gezi gerçekleştirildi. Levanten rehber Enriko Filipuçi ile Algaze Sinagogu ve Bikur Holim Sinagogu, en sonunda da Santa Maria ve Aziz Polikarp Latin Katolik Kiliselerine birkaç saat ziyaret yapıldı.
(SAT-7 TÜRK/İZMİR-Nathalie Ritzmann)
