Arkeologlar İsrail’de 2.700 yıllık nadir bulunan bir tuvalet keşfettiler: “Oldukça rahattı.”
7. yüzyılda yaşamış zengin bir adam, Yeruşalim’in taş binalarına ve Kral Süleyman’ın İlk Tapınağına bakan, hala antik kentin en iyi manzaralarından biri olarak kabul edilen görüntünün hakkını verebileceği bir saray inşa etti. Uzmanlar bu adamın, belki de kraliyet kanından veya siyasi güce sahip biri olarak, büyük olasılıkla ileri gelenleri ağırlayarak ve karmaşık çanak çömlek ve taş mimarisi sergileyerek zenginliğini yaydığını söyledi.
İsrail Eski Eserler Kurumu yaptığı açıklamada, dikdörtgen şeklindeki kireçtaşı klozetin yaklaşık 2.700 yaşında olduğunu duyurdu. Arkeologlar, onu Yeruşalim’in güneyindeki Armon Hanatziv’deki saray kazısının bir parçası olarak keşfettiler.
Kazıyı denetleyen İsrail Eski Eserler Kurumu’ndan arkeolog Yaakov Billig, Washington Post ile yaptığı röportajda, “Bu çok nadir bir parça. Yani bu adamın zengin olduğunu gösteriyor” dedi.
Arkeologlar, İsrail’in ve özellikle Yeruşalim’in bölgelerini sık sık kazıyorlar. Bulgular bir turistler için ilgi çekici olmakla birlikte, antikaların çoğu müzelere gönderiliyor veya uzmanlar tarafından inceleniyor.
İsrail Eski Eserler Dairesi müdürü Eli Eskosido, keşiflerin, özellikle de tuvaletin “büyüleyici” olduğunu söyledi.
Eskosido, The Post’a yaptığı açıklamada, “Yeruşalim şaşırtmaktan asla vazgeçmiyor” dedi ve ekledi: “Şehrin görkemli geçmişinin gelecekte de bize açıklanmaya devam edeceğine ve geçmişimizi deneyimlememize ve öğrenmemize olanak sağlayacağına inanıyorum.”
Kazı, bir zamanlar İngiltere’nin günümüz İsrail, Gazze ve Batı Şeria’sını kontrol ettiği 1. Dünya Savaşı’ndan sonra, 1948’de İsrail özgürlüğünü ilan ettiğinde sona eren, İngiltere’nin Filistin mandası esnasında yüksek komiserin evinin bulunduğu yer olan Armon Hanatziv’de yapıldı.
İki yıl önce başlayan proje, antik bölgeyi korumaya odaklanan kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan City of David Vakfı tarafından finanse edildi.
Kazı sırasında, Billig ve meslektaşları, Birinci Tapınak döneminde tipik olarak görülen bir tarzda, çeşitli boyutlarda, sanatçılar tarafından tasarlanmış taş başlıklar – bir sütunun tepesinde görülen süslemeler – ve ayrıca küçük mimari sütunlar ve kandiller buldular.
Billig, “İlk kez bir malikane, ya da muhtemelen bir kraliyet mülkü veya bir vali konağı üzerinde… toplumdaki kodamanlardan biri üzerinde çalışıyorduk” dedi.
İsrail Eski Eserler Kurumu için yaklaşık 34 yıldır arkeolog olarak çalışan Billig ve ekibi, Mart ayında yaptıkları kazının sonuna doğru tuvaleti buldular. Billig, “Oldukça konforluydu” dedi.
Altında bir fosseptik vardı – o zamanlar daha da nadir görülen bir özellik. Arkeolog, Kudüs’te bulunan bir avuç antik tuvaletten sadece birinin bu özelliğe sahip olduğunu söyledi.
Ayrıca lağım çukurunda çanak çömlek ve hayvan kemikleri buldular – ikinci ihtimal, ev sahibinin çöpünü çukura atmış olmasıydı. Billig, kil kapların muhtemelen “havayı tazeleyecek aromatik yağlar veya kokuyu daha katlanılabilir hale getirecek bazı sabunlar veya sıvılar içerdiğini, bu süre zarfında akan su veya boru sistemi olmadığından, çukurun hizmetçiler, köleleştirilmiş insanlar veya mahkumlar tarafından temizlenmiş olabileceği” söyledi.
Arkeolog, sarayın inşası sırasında hahamların dini metinlerde zengin bir insanı neyin oluşturduğu hakkında tartıştıklarını kaydetti. Biri zengin kişiyi hayatından memnun biri olarak tanımlarken, diğeri banka hesabı dolu olan adam olarak tanımlıyordu.
Billig, “bir haham ise, zengin bir kişiyi, ‘yemek odasının veya masasının yakınında tuvaleti olan biri’ olarak tanımlıyor. Böylece başını herhangi bir belaya sokmasına, canını sıkmasına ya da durumunu söylemesine gerek kalmaz. Bazen insanların acil ihtiyaçları olabilir – ve bu rahatsız edici bir durumdur” dedi ve sarayın sahibi hakkında, “Evin dışındaki tuvaleti rahat bir yerdeydi” açıklamasında bulundu. (washingtonpost)
